„PINK LIPS”- Akcja promująca Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy, zorganizowana przez IFMSA Poland

Akcja popularyzująca Tydzień raka szyjki macicy jest świetnym pomysłem! Bardzo ważny temat! A tu parę słów ode mnie…

W ginekologii i położnictwie od początku cieszyły mnie nie tylko emocje towarzyszące narodzinom dzieci, ale również możliwość wspierania pacjentek onkologicznych w walce z chorobą. Z czasem okazało się to bardziej wymagające psychicznie niż mogłabym przypuszczać – do niektórych przypadków często wracam do dnia dzisiejszego. W grupie tej znaleźć można m.in. kobiety z zaawansowanym rakiem szyjki macicy. Niekiedy w moim wieku, wiele z nich po urodzeniu dzieci, z pracą na pełen etat, pochłonięte prowadzeniem domu po prostu nie mają czasu zadbać o swoje zdrowie. „Przecież są młode, więc nic się nie może wydarzyć.” A jednak…

Rak szyjki macicy dotyczy grupy coraz młodszych kobiet, ale dlaczego?

Wiąże się to z coraz młodszym wiekiem inicjacji seksualnej oraz promiskuityzmem- czyli częstą zmianą partnerów lub też utrzymywaniem stosunków seksualnych z osobą, która ma/miała w życiu wielu partnerów seksualnych. Sprzyja to zakażeniom wirusami z grupy HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), które współistnieją z około 2/3 przypadków raka szyjki macicy u kobiet. Do tej grupy należy ponad 100 różnych typów wirusów, ale najbardziej onkogenne, czyli predysponujące do rozwoju raka szyjki macicy, są szczepy 16,18, 31, 33, 45. Wirusy HPV mogą również wywoływać zmiany łagodne np. kłykciny kończyste (typ 6 lub 11). Zakażenie wirusem brodawczaka może być bardzo długo bezobjawowe, ale może też już po 3 latach dawać pierwsze zmiany przednowotworowe – śródnabłonkową neoplazję szyjki macicy (CIN) – na której podłożu z czasem rozwija się rak inwazyjny- czyli nowotwór złośliwy.

Tydzień raka szyjki macicy - HPV

Czynnikami, które sprzyjają dodatkowo rozwojowi raka są: uzależnienie od nikotyny, uwarunkowanie genetyczne – występowanie raka szyjki macicy w rodzinie, leczenie immunosupresyjne, stres, radioterapia w obrębie miednicy mniejszej, niski status socjoekonomiczny.

Nie ma typowych objawów raka szyjki macicy. Są jedynie niespecyficzne dolegliwości, które mogą towarzyszyć również innym chorobom np. krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu, plamienia międzymiesiączkowe, czy kontaktowe np. po stosunku, bóle podbrzusza, a w zaawansowanych stadiach bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej, bądź kłopoty przy oddawaniu moczu/stolca.

Jakie są możliwości diagnostyczne raka szyjki macicy?

Badania przesiewowe – nie ma wielu nowotworów, które mają tak łatwy sposób diagnozowania jak pobranie wymazu z szyjki macicy – czyli dobrze znana każdej kobiecie cytologia. Jest ona refundowana w ramach programu profilaktycznego od 25 do 59 roku życia, raz na 3 lata. Dla kobiet, które inicjację seksualną miały jako nastolatki jest to jednak późno. Pierwsze badanie cytologiczne powinno zostać wykonane po 3 latach od pierwszego stosunku płciowego. Naturalnie zaleca się pacjentkom kontrolę również po 59 roku życia.

Tydzień raka szyjki macicy - cytologia

Aby badanie cytologiczne było wiarygodne lekarz powinien użyć do pobrania komórek plastikowej szczoteczki (nie nadają się do tego żadne waciki ani szpatułki, które kiedyś były standardem). Taka metoda optymalizuje szansę pobrania komórek nie tylko z tarczy szyjki macicy, ale również z kanału szyjki macicy.

Dodatkową opcją jest cytologia na podłożu płynnym (LBC), w której możemy także stwierdzić lub wykluczyć  obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).

W kwestii szczepionek to na europejskim rynku są dostępne szczepionki przeciwko najbardziej onkogennym typom wirusa brodawczaka ludzkiego:

  • dwuwalentna (przeciwko zakażeniom HPV typu: 16 i 18) Cervarix
  • czterowalentna (przeciwko zakażeniom HPV typu: 6, 11, 16, 18) Silgard
  • dziewięciowalentna (przeciwko zakażeniom HPV typu: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58) Gardasil9

Szczepienia wydają się być wielką nadzieją współczesnej medycyny ale nie byłoby „ fair” przemilczeć fakt, że w Danii gdzie zaszczepiono miliony nastolatek, u niewielkiego promila dziewczyn podejrzewa się niespecyficzny zespół objawów neurologicznych (osłabienie siły mięśniowej, zmęczenie, zawroty głowy), które wystąpiły po tym szczepieniu. Hipoteza związku pomiędzy tymi objawami, a szczepieniem nie została jednak jak dotąd potwierdzona.

Co roku w Polsce stawia się ponad 3000 nowych rozpoznań raka szyjki macicy, a umiera rocznie z powodu tej choroby ponad 1500 kobiet. Regularne badania cytologiczne zwiększają szansę na wykrycie stanu przednowotworowego, bądź raka inwazyjnego we wczesnym stadium choroby. Tym samym poprawiają one prognozę i często umożliwiają pełne wyleczenie, zmniejszając tym samym liczbę przypadków śmiertelnych. Szczepienia i używanie prezerwatyw znacząco obniża ryzyko zarażenia się wirusem brodawczaka ludzkiego, którego obecność może doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy.

Tydzień raka szyjki macicy- macierzyństwo

PAMIĘTAJCIE: Myślcie o swoim zdrowiu – korzystajcie z programów profilaktycznych, badajcie się regularnie, bo szansa na uniknięcie zagrożenia jest bardzo duża.

Lek. med. Marta Dobek-Brylińska
Specjalista Ginekolog i Położnik
Lekarz Medycyny Estetycznej


Zapraszam do dyskusji na naszej stronie na portalu Facebook.