Anemia = niedokrwistość = spadek wartości hemoglobiny = spadek ilości czerwonych krwinek (erytrocytów).
Objawia się zmęczeniem, sennością, bladością skóry i spojówek oraz mniejszą tolerancją wysiłku. W stanach przewlekłych prowadzi do łamliwości włosów oraz paznokci – a także zmianą ich kształtu (stają się wklęsłe jak łyżeczka), wypłaszczenia brodawek na języku, czy zajadami w kącikach ust.
Możecie zapytać dlaczego ginekolog zajmuje się tym tematem? Przecież to nauka o krwi i układzie krwionośnym, czyli problem hematologiczny.
Tak się składa, że anemia często występuje u Pacjentek ginekologicznych i ciężarnych. W ciąży mówimy często o anemii rzekomej – czyli sytuacji, gdzie gwałtownie zwiększa się objętość osocza, przez co rozrzedza się krew. W przypadku Pacjentek ginekologicznych niedokrwistość związana jest z obfitymi krwawieniami miesięcznymi, które często towarzyszą mięśniakom (występującym u nawet 40% kobiet w wieku rozrodczym), polipom w jamie macicy, czy endometriozie (chorobie, w której nabłonek jamy macicy znajduje się poza nią).
Aby powstawały nowe czerwone ciałka krwi niezbędne jest żelazo, kwas foliowy oraz witamina B12. Tu właśnie suplementacja żelaza jest pierwszym krokiem. Szczególnie w przypadku ciężarnych, które już planując potomstwo, przyjmują kwas foliowy jako profilaktykę zaburzeń układu neurologicznego u dziecka.
Dieta
Duże ilości żelaza znajdują się w czerwonym mięsie, produktach pełnozbożowych, strączkowych, szpinaku, burakach oraz owocach granatu. Najlepiej spożywać je z produktami zawierającymi dużą ilość witaminy C (cytrusy, papryka), gdyż poprawia ona jego wchłanialność.
Suplementacja
Kiedy zmiana diety nie przynosi rezultatu, należy zastosować suplementację doustną preparatami żelaza. Pamiętajmy jednak, że często powodują one zaparcia, zmieniają kolor stolca na ciemniejszy i mogą wywołać bóle brzucha, czy mdłości. Doustnie należy przyjmować duże dawki żelaza – nawet do 100 mg dziennie. Jedynie 10-15% zostanie wchłonięte. Żelazo należy przyjmować na czczo, popijając np. szklanką soku pomarańczowego lub z preparatem witaminy C. Kawa, herbata i napoje zawierające kofeinę obniżają znacząco wchłanialność żelaza, nawet o 90%, dlatego też należy spożywać je nie wcześniej niż godzinę do dwóch po suplementacji. Jeśli nie możesz sobie na to pozwolić, ze względu na dolegliwości żołądkowe lub nawyki – spróbuj suplementować żelazo przed snem, 2-3h po jedzeniu.
Jeśli wartość hemoglobiny spada poniżej 8-9 g/dl należy rozważyć suplementację dożylną żelazem. Preparaty te są jednak drogie i mogą wywoływać bardzo silne reakcje alergiczne. Dlatego też należy podawać je pod nadzorem lekarskim, tak aby umożliwić szybką reakcję w przypadku szoku anafilaktycznego. Po podaniu preparatu Pacjentka powinna pozostać minimum 30 minut pod obserwacją.
Transfuzja krwi
Jeśli w ciąży hemoglobina spada poniżej 7g/dl należy rozważyć przetoczenie krwi. Również w przypadku anemii sierpowatej zakazana jest suplementacja żelaza i należy zdecydowanie wcześniej podać koncentrat krwinek czerwonych.
W przypadku Pacjentek ginekologicznych, cierpiących z powodu obfitych krwawień macicznych należy przede wszystkim skupić się na terapii ich przyczyn. W przypadku np. mięśniaków macicy można w zależności od ich lokalizacji zastosować np. wewnątrzmaciczną wkładkę hormonalną lub usunąć je operacyjnie. Więcej o leczeniu mięśniaków i endometriozy znajduje się w innych artykułach na naszym blogu. Równocześnie należy przeprowadzić suplementację żelaza, kwasu foliowego oraz witaminy B12, tak aby jak najszybciej doprowadzić do poprawy wyników laboratoryjnych i samopoczucia Pacjentki.
Niedokrwistość pojawia się często również w innych jednostkach chorobowych np. przy przewlekłym zapaleniu błony śluzowej żołądka, czy polipach jelita. Z tego względu po dokładnym wywiadzie często konieczna jest wizyta u lekarza rodzinnego lub gastrologa.
Anemia dotyczy wielu kobiet, dlatego mamy nadzieję, że ten artykuł poprawi świadomość i efekty suplementacji żelaza, a tym samym komfort życia wielu Pacjentek.
Zapraszamy do wspólnej dyskusji na naszym fanpage.
Pozdrawiamy,
Dr n. med. Dorota Dobek
Specjalista Ginekolog-Położnik
Lek. med. Marta Dobek-Brylińska
Specjalista Ginekolog-Położnik